آیا همکاران شما در محل کار همیشه در حال دعوا کردن با یکدیگر هستند؟ آیا وقتی صدای مدیرتان را می‌شنوید استرس می‌گیرید؟ آیا صبح‌ها با بی‌حوصلگی به محل کارتان می‌روید؟
اگر شما هم در پایان هر روز کاری احساس خستگی می‌کنید و آنقدر بی‌انرژی هستید که نمی‌توانید با اعضای خانواده‌تان حرف بزنید و اگر پاسختان به تمام سوال‌های بالا مثبت است، به احتمال خیلی زیاد در یک محیط سمی کار می‌کنید.
در همه شرکت‌ها افراد ممکن است سطح پایینی از استرس را تجربه کنند. اما اینکه حتی فکر کردن به رفتن سرکار شما را خسته و بی‌حوصله کند، چیز خوبی نیست و همه مواردی که ذکر شد از نشانه‌های محیط کار سمی و ناسالم هستند.
در این مقاله با معرفی هشت موردی که نشان می‌دهد محیط کار شما سمی و ناسالم است، راهکارهایی را معرفی می‌کنیم که با کمک آن‌ها بتوانید به خوبی محیط را مدیریت و در صورت لزوم آن‌جا را ترک کنید.
منظور از محیط کار سمی چیست؟
مسائل زیادی در ایجاد یک محیط کار سمی و ناسالم نقش دارند. اما مهم‌ترین عاملی که باعث می‌شود تشخیص دهید محیط کار شما سمی است، حال درونی خودتان است. محیط کار سمی در واقع چیز قابل مشاهده‌ای نیست و کاملا به احساسی که شما نسبت به کارتان دارید برمی‌گردد.
شما باید برای تشخیص سمی بودن محیط کارتان اول از هر چیزی به واکنش‌های خود و بدنتان توجه کنید. به احساسی که هر روز آن را تجربه می‌کنید و حس و حالی که بعد از هر روز کاری دارید توجه نشان دهید. کافی است یک سوال از خود بپرسید: آیا محل کار من با ارزش‌هایم همخوانی دارد؟
نشانه‌های فیزیکی محیط کار سمی و ناسالم
بدن ما بسیار آگاهانه و از طریق ایجاد دردها و انقباض‌های ماهیچه‌ای نسبت به وجود خطرات به ما هشدار می‌دهد. پس خوب است به هشدارهای بدنمان توجه کنیم تا از آسیب‌های بعدی در امان بمانیم.
در محیط کار سمی افراد یا ویژگی‌هایی وجود دارند که باعث ایجاد اختلالات جدی در کار و حتی زندگی شخصی شما می‌شوند. نشانه‌هایی هستند که حتی می‌توان آن‌ها را در ویژگی‌های ظاهری افراد مشاهده کرد. علائمی مثل بی‌خوابی، استرس، عرق کردن دست‌ها و تپش قلب.
محیط‌های کاری سمی با تاثیرات منفی که روی سلامتی افراد می‌گذارند، می‌توانند به عزت نفس آن‌ها هم آسیب برسانند.
کافی است هر چند وقت یک بار این سه سوال را از خود بپرسید:
- آیا خواب راحت و منظمی دارم؟
- آیا تمایل به پرخوری یا کم‌خوری ندارم؟
- آیا در خانه و محل کار احساس امنیت می‌کنم؟
اگر پاسختان به این سوال‌ها نگران کننده بودند، بهتر است در اولین قدم محل کارتان را با دقت ارزیابی کنید تا ببیند عامل اصلی ناراحتی‌های شما دقیقا چیست.
ویژگی‌های یک محیط کاری سمی و ناسالم
مواردی که در ادامه ذکر می‌شوند، شاخص‌ترین ویژگی‌های یک محیط کاری سمی هستند. اگر محل کار شما حتی یکی از این موارد را دارد، احتمال سمی بودن آن بسیار زیاد است. اما اگر اکثریت یا همه موارد را داشت، بهتر است هرچه زودتر به دنبال شغل جدیدی باشید!
۱- ارتباطات ضعیف
ارتباطات یکی از مهم‌ترین و ضروری‌ترین مهارت‌ها در هر سازمانی به شمار می‌آید. ارتباط انواع مختلفی دارد که شامل شنیدن، حرف زدن و نوشتن می‌شود. اگر در شرکتی کار می‌کنید که روش‌های ارتباطی ضعیفی دارد، بهتر است مراقب باشید. چون به احتمال خیلی زیاد در یک محیط سمی و ناسالم هستید که به مرور ممکن است بدتر هم شود.
۲- رهبری ضعیف
اگر مدیر شما هم جزو آن افرادی است که همیشه از شما انتظار دارد با همه ایده‌ها و نظراتش موافق باشید، احتمالا شیوه رهبری خودشیفته را پیش گرفته است. این دسته از مدیران دوست دارند از دیگران بشنوند که حق با آن‌ها است و آن‌ها از هر قاعده و قانونی فراتر هستند. این مدل رفتاری یکی از عواملی است که می‌تواند محیط کاری را سمی کند.
۳- شور و اشتیاق کم
برای تشخیص این نشانه کافی است به اطرافتان نگاهی بیندازید. کسی را می‌بینید که در ظاهرش نشان دهد از این که در این شرکت کار می‌کند خوشحال است؟ آیا از بین همکارانتان کسانی
هستند که در حین کار لبخند بزنند؟ اگر همکارانتان رفتاری ناامیدکننده دارند، باید بتوانید حدس بزنید که محیط کارتان سمی است.
۴- چند دستگی و تفرقه بین همکاران
اگر در محل کار شما تعدادی از افراد همیشه با هم هستند و با هم قهوه می‌خورند و مدام درگوشی با هم حرف می‌زنند و می‌خندند و فرد دیگری را به جمعشان راه نمی‌دهند، بدانید که در جایی سمی کار می‌کنید!
شاید این سناریو شما را به یاد دوران مدرسه بیندازد. زمانی که دسته‌ای از بچه‌های زورگو دور هم جمع می‌شدند و به شما احساس بیگانگی و جدا افتادگی منتقل می‌کردند. این موضوع در مدرسه چیزی کاملا عادی است، اما در محل کار نه!
۵- بی‌توجهی به اعضا
پیشرفت را همیشه می‌توان به دست آورد. اما اگر این توسعه و پیشرفت با احترام همراه نباشد هیچ ارزشی ندارد. باید مطمئن شوید که همه اعضا از جمله مدیریت سازمان برای شما ارزش قائل هستند و به تمام نیازهایتان توجه می‌شود. باید بتوانید احساس ارزشمندی کنید و زمان‌هایی که پروژه‌ای را با موفقیت پشت سر می‌گذارید از شما قدردانی شود. زمانی که احساس کنید نادیده گرفته می‌شوید و کسی به شما و حضورتان توجه نمی‌کند، آن زمان است که انگیزه‌تان برای ادامه کار از بین می‌رود.
۶- استخدام و استعفای زیاد
یکی از علائمی که با اطمینان می‌توان گفت در همه محیط‌های سمی دیده می‌شود، جابه‌جایی مرتب کارمندان است. ترک شغل، کار واقعا سختی است. اما وقتی ببینید این کار را چند نفر انجام می‌دهند، باید متوجه شوید که جایی که در آن کار می‌کنید آنقدر ناسالم است که افراد دیگر نمی‌توانند در آن به کار کردن ادامه دهند.
۷- جلوگیری از رشد کارمندان
اگر مدت زیادی است که در یک شرکت کار می‌کنید اما هیچ رشد و ترقی در کارتان ایجاد نمی‌شود، احتمال دارد محیط کارتان سمی باشد. ادامه دادن به کاری که هیچ پیشرفت و توسعه‌ای در آن نیست، می‌تواند باعث ایجاد فرسودگی شغلی شود. فرسودگی شغلی یعنی زمانی که انرژی زیادی را صرف کاری می‌کنید، ولی هیچ خروجی سودمندی از آن حاصل نمی‌شود.
۸- عدم تعادل میان کار و زندگی
اگر متوجه شدید که مرز بین کار و زندگی شخصی‌تان از بین رفته و شما مجبورید در آخر هفته یا ساعت‌های غیرکاری هم کار کنید، نشان دهنده این است که جایی که کار می‌کنید سمی است و این موضوع می‌تواند آسیب‌های زیاد جسمی و روحی هم به همراه داشته باشد.
چگونه با محیط کار سمی و ناسالم کنار بیاییم؟
با توجه به اینکه پیدا کردن یک شغل جدید نیازمند زمان است، نمی‌توانید به محض اینکه تشخیص دادید محیط کارتان سمی است، آن‌جا را ترک کنید. به همین دلیل ما راهکارهایی را به شما معرفی می‌کنیم که با کمک آن‌ها می‌توانید تا زمان پیدا کردن موقعیت شغلی مناسب وضعیتتان را مدیریت کنید:
- با همکارانی که احساسی شبیه به شما دارند ارتباط بگیرید. با آن‌ها رابطه دوستانه برقرار کنید و هر موضوعی که پیش می‌آید با آن‌ها به اشتراک بگذارید.
- بعد از اتمام ساعت کاری فعالیت‌هایی را انتخاب کنید که به کاهش استرس شما کمک می‌کنند. مثلا به باشگاه بروید یا یک مهارت جدید یاد بگیرید.
- خودتان را همیشه مشغول نگه دارید تا حواستان از آن فضای سمی به دور باشد. روی وظایف خودتان تمرکز کنید تا دلیلی برای ادامه دادن داشته باشید.
- به دنبال کار جدید باشید. اگر تصور می‌کنید به مرور زمان وضعیت شغلی‌تان بهتر می‌شود، ماندن و تحمل کردن گزینه منطقی‌تری است. اما بهتر است همچنان که منتظر بهبود شرایط هستید، برای شغل جدید جستجو کنید تا گزینه‌های جایگزین هم داشته باشید.
کلام آخر
اطلاع از نشانه‌های اصلی محیط کار سمی و ناسالم و بهترین شیوه کنار آمدن با آن به شما کمک می‌کند که با آگاهی بیشتری تصمیم بگیرید و قدم‌های بعدی را با فکر بردارید. در این صورت در انتخاب شغل بعدی بسیار بهتر عمل خواهید کرد و از کارتان لذت بیشتری خواهید برد.
در این مقاله تعدادی از اصلی‌ترین ویژگی‌های محیط کاری سمی را به شما معرفی کردیم تا با تشخیص به موقع محیط ناسالم، بتوانید بهترین تصمیم را بگیرید. همچنین راهکارهایی را به شما معرفی کردیم که با به کار گیری آن‌ها بتوانید با احساس بهتری تجربه لذت‌بخشی از کار را پشت سر بگذارید.
