آنچه همه بر آن اتفاق نظر داریم این است که روشهای موثر در یادگیری ما ممکن است برای دیگری موثر نباشد. ما به روشهای متفاوتی یاد میگیریم. به همین دلیل هر یک از ما باید سبک یادگیری خود و روشهایی که برای ما موثرتر هستند را کشف کنیم تا نه تنها به ارتقای علمی خود کمک کنیم بلکه از مسیر یادگیری لذت ببریم. با خواندن این مقاله میتوانید روش یادگیری خود را پیدا کنید.
سبکهای یادگیری
روشهای یادگیری یکی از حوزههای جذاب برای نظریهپردازان است. وقتی از «سبکهای یادگیری» صحبت میکنیم، منظورمان ترکیبی از سبکهای شخصی است. هر یک از ما تواناییها و ترجیحات متفاوتی داریم و سبک یادگیری اغلب ما ترکیبی از سبکهای مختلف است. هیچ سبک درست یا غلطی نداریم و هیچیک از این سبکها بهتر از آن یکی نیست.
چرا سبک یادگیری اهمیت دارد؟
چه یک شخص حرفهای و ماهر باشید که به دنبال ارتقای مهارتهای رزومهی خود است، چه دنبال ورود به دانشگاه و تحصیل در رشتهی مورد علاقهی خود و چه یک بچهی مدرسهای باشید، فرقی نمیکند. مهم نیست چه میخوانید. تفاوت در شکل یادگیری است که بر میزان جذب مطالب و اطلاعات تاثیر دارد.
عامل دیگری که در یادگیری بسیار موثر است ولی اغلب نادیده گرفته میشود، نوع شخصیت فرد است. برای مثال برخی افراد با شیوهی «یادگیری تعاملی» عملکرد بهتری دارند. افراد برونگرا در جمع یادگیری بهتری دارند. این افراد در فرایند یادگیری از همکاری با دیگران لذت میبرند، ایدههای دیگران را جذب میکنند و در بحث و گفتگوها شرکت میکند.
از طرفی دیگر، افراد درونگرا به «یادگیری درونی» تمایل دارند. آنها در تنهایی بهتر یاد میگیرند و ترجیح میدهند با سرعت خودشان پیش روند. این سبک یادگیری معمولا با سبکهای دیگر ترکیب میشود.
سبکهای یادگیری ویایکی
از طریق ویایکی یا سبکهای دیداری-شنیداری-حرکتی میتوان به سادگی به انواع مختلف سبکهای یادگیری پی برد. از آنجا که این نظریه انواع یادگیری و رشد را در بر دارد، به یکی از نظریههای پرطرفدار در حوزهی سبکهای یادگیری تبدیل شده است.
همچنین به این نظریه ویایآرکی (دیداری- شنیداری- خوانداری- حرکتی) و وی-ایسیکی (دیداری- شنیداری- حرکتی- لمسی) نیز میگویند.
حال به این سبکهای مختلف بیشتر میپردازیم:
دیداری
«فراگیران دیداری» کسانی هستند که از طریق تماشای ویدیوها و کلاسهای آنلاین بهتر یاد میگیرند. اگر فراگیر دیداری هستید پس یادگیری شما به رنگ، و مواد کمک آموزشی بصری وابسته است. برای مثال برای یادگیری بهتر به دیاگرامها، نمودارها، ارائههای پاورپوینتی و جدول نیاز دارید. این اقلام کمک آموزشی بصری به شما کمک میکنند ساختار، مفهوم و ایدهها را بهتر درک کنید.
نکته: برای سازماندهی کردن اقلام آموزشی خود بهتر است از کدهای رنگی استفاده کنید.
شنیداری
شما در حفظ کردن ترانهها حرف ندارید. یه عنوان یک «فراگیر شنیداری» از طریق شنیدن و گوش دادن بهتر یاد میگیرید و اطلاعات را طبق صداهایشان در ذهن ذخیره میکنید. هر چه بیشتر بشنوید، احتمال یادگیری و حفظ کردن بیشتر است. برای مثال میتوانید برای یادگیری بهتر از کتابهای صوتی استفاده کنید. کسانی که «فراگیر شنیداری» هستند باید بدانند به جای تمرکز روی صفحهی نمایش یا تختهی کلاسی، با تمرکز بر آنچه گفته میشود بهتر یاد میگیرند.
نکته: برای پردازش و درک بهتر اطلاعات، یادداشتها و جزوههای خود را بلند بلند بخوانید.
حرکتی
بعضی افراد با «انجام» کار، یعنی با استفاده از دست بهتر یاد میگیرند و مهارت کسب میکنند. اگر هنگام صحبتکردن از دستها و حرکت بدن استفاده میکنید پس احتمالا از همان دسته افرادی هستید که برای کشف و درک عملکرد هر قطعهای باید حتما آن را باز کرده و دستکاری کنید. افراد حرکتی (یا لمسی) با اجرا و عمل، یادگیری بهتری دارند. بنابراین اگر این افراد هنگام یادگیری در حال حرکت باشند، مثلا قدمزدن در اتاق، نسبت به ساختار نوشتاری یادگیری بهتری خواهند داشت.
نکته: جزوههای آموزشی خود را زمانی مرور کنید که در حرکت هستید، حتی موقع ورزش. موقع درسخواندن بلند شوید و به طور منظم به خود استراحت دهید و دوباره سرحال برگردید.
در ادامهی این فهرست، «فراگیران خواندن / نوشتن» هستند که موقع خواندن یا نوشتن جزوههای آموزشی بهتر یاد میگیرند.
چطور سبک یادگیری خود را پیدا کنیم؟
حال که به سبکهای مختلف یادگیری پرداختیم، باید بتوانید سبک خود را پیدا کنید. در زیر چند روش برای این کار معرفی کردهایم:
- برای تشخیص فراگیران دیداری میتوانید از یک آزمون حافظهی بصری استفاده کنید. در این آزمون سعی کنید تا آنجا که میتوانید تصاویر را به خاطر بیاورید. اگر این آزمون برایتان آسان است پس احتمالا شما فراگیر دیداری هستید.
- برای آنکه ببینید فراگیر شنیداری هستید یا نه باید به یک فایل صوتی گوش دهید و ببینید چقدر از اطلاعات داده شده را میتوانید فهرست کنید.
- اگر از آن دسته افراد هستید که سر کلاس خرواری از جزوه و مطلب یادداشت میکنید پس احتمالا شما یک فراگیر خواندن / نوشتن هستید. برای مطمئنشدن میتوانید مانند آزمون شنیداری، فصلی از یک کتاب را بخوانید و سپس بعد از کمی استراحت، تلاش کنید نکات کلیدی آن را به خاطر بیاورید.
- اما فراگیران حرکتی؛ دو سوال مهم از خود بپرسید. آیا بهترین نتیجه در یادگیری را زمانی که در حال انجام کاری هستید میگیرید؟ در فعالیتها و مهارتهای حرکتی تا چه اندازه خوب هستید؟ اگر جواب این دو سوال مثبت است پس شما احتمالا در دستهی فراگیران حرکتی هستید.
شیوه و روش مطالعه و درس خواندن شما سبک یادگیریتان را نشان میدهد و کمک میکند بهترین نتیجه را از فرایند یادگیری داشته باشید.
وقتی سبک یادگیری خود را پیدا میکنید تجربهی یادگیری بهتری خواهید داشت. آنچه باید به خاطر داشته باشیم این است که در هر سطحی از دانش و مهارت که باشیم، یادگیری لازمهی فرایند رشد ماست. تفاوت ما فقط در سبک یادگیری و شیوه ایجاد انگیزه برای یادگیری در راه موفقیت است. از لحظهای که سبک یادگیری خود را بشناسید در مسیر هموار موفقیت هستید و فرایند یادگیری شما متوازنتر و موثرتر خواهد شد.