موضوع «آزار در محیط کار» بدون تردید یکی از مهمترین مباحثی است که در مدیریت منابع انسانی مورد توجه قرار میگیرد. آزار در محیط (محل) کار انواع مختلفی دارد و یکی از آنها «آزار جنسی» است و متأسفانه بیش یا کم در کل دنیا رخ میدهد. جنبش METOO# که از آزار جنسی بسیاری از افراد مشهور در سرتاسر جهان پرده برداشت، گواه این مدعا است و لزوم بررسی دقیقتر این پدیدهٔ ناهنجار و مدیریت ابعاد و پیامدهای آن را در محیطهای کاری نشان میدهد.
فیلم SHE SAID که محصول ۲۰۲۲ آمریکا بوده و به کارگردانی خانم Maria Shrader ساخته شده است؛ به موضوع آزار جنسی گسترده یکی از تهیهکنندگان بسیار مطرح هالیوود یعنی Harvay vainsan پرداخته است. در این فیلم که ژانر آن بیوگرافی بوده و یک داستان واقعی را به تصویر میکشد؛ دو گزارشگر و خبرنگار نیویورکتایمز یعنی جودی کانتور و مگان توهی با پیگیریهای شجاعانهٔ خود موفق میشوند از تعرضات جنسی متعددِ هاردی واینستین پرده بردارند و از این طریق به شکلگیری جنبش METOO# و ایجاد حساسیت بسیار زیاد در سرتاسر جهان نسبت به پدیدهٔ آزار جنسی در محل کار کمک کنند.
داستان فیلم که بر اساس کتابی با همین نام به قلم جودی کانتر (Jodi Kantor) ساخته شده است، در گرداگرد فعالیت دو خبرنگار و گزارشگر نیویورکتایمز شکل گرفته است. روزی به جودی خبر میرسد که هاروی واینتسین به رز مکگوان (Rose McGowan) بازیگر آمریکایی تعرض جنسی کرده است. مک گوان ابتدا خبر را رد و سپس تصدیق میکند. کانتور با بررسی و تحقیق بیشتر متوجه موارد بسیار بیشتر آزار جنسی به بازیگران و سایر هنرمندان میشود که توسط این مرد انجام گرفته بود. کانتور مصمم میشود به کمک مگان توهی این پرونده را دنبال کرده و جلوی تعرضات بعدی را بگیرد. نهایتاً پس از اینکه تعداد محدودی از قربانیان آزار جنسی قبول میکنند که اسمشان در مقاله آورده شود و مشخص میشود که فرد خاطی به قربانیان حق السکوت پرداخت کرده است؛ گزارش آماده و برای چاپ در لاین خبری نیویورکتایمز قرار میگیرد.
فیلم حاوی اتفاقات تکاندهندهای است که از نظر انسانی بیننده را تحت تاثیر قرار میدهد و حقایقی را درخصوص عدم وجود محیط ایمن کاری افشا میکند که هولناک است. داستان (واقعی) این فیلم نکات تلخ اما حائز اهمیتی را برای کارشناسان منابع انسانی دارد. بیشک ایجاد یک محیط سالم و اخلاقی برای کارکنان یکی از وظایف سازمانها بوده و در حیطهٔ کاری واحد منابع انسانی قرار میگیرد. در جایی از فیلم به این نکته اشاره میشود که زنانِ قربانی به منابع انسانی مراجعه میکنند و این واحد نه تنها ایشان را حمایت نمیکند، بلکه با سازوکارهای از پیش تعیین شده، جلوی احقاق حق قربانیان را میگیرد! یعنی دقیقاً بر عکس مسئولیت خود عمل میکند. با سازوکارهایی مثل گرفتن امضای قرارداد، حفظ محرمانگی اطلاعات
(که حاوی بندهای غیرمنطقی از قبیل عدم اجازه برای صحبت با خانواده، تراپیست، حسابدار، رسانهها، پلیس در خصوص پروندههای جنایی یا مدنی سازمان است.)
و پرداخت حق السکوت، قربانیان را وادار به پذیرش این عمل شنیع و یا استعفا و ترکِ کار برای همیشه مینماید.
از روی نامِ فیلم میتوان فهمید که تمرکز اصلی داستان بر اعلام و گفتن این تعرضها و اجازه ندادن برای آزار جنسی است. حال آنکه به دلائل فرهنگی، افراد نه تنها حاضر به گفتن این مسائل نیستند، بلکه گاهی افرادِ جوانتر حتی از مصداقهای آزار جنسی اطلاعات و شناخت کافی ندارند.
پس از رخدادن اتفاقات این فیلم در دنیای واقعی و شکلگیری جنبش منهم؛ تغییرات قانونی، اصلاحِ محیطِ کار و به رسمیت شناختن عمومی و خصوصی آزار جنسی و انواع خشونت مورد توجه بسیار زیاد قرار گرفت و شرکتهای بزرگ بین المللی درصدد ایجاد فضای امنتر برای کارکنان خود بر آمدند. بر این اساس، متخصّصان منابع انسانی وظیفه دارند تمام ابعاد و جوانب این موضوع را پیشبینی نموده و نحوهٔ برخورد قربانیان با آن را آموزش دهند. همچنین ایشان میبایست پروتکلها و قوانینی را جهت برخورد با خاطیان تنظیم و در قالب کدهای رفتاری و آییننامههای انضباطی به اطلاع کارکنان برسانند.
دیدن این فیلم را به شما توصیه میکنیم تا وقتی در سکانس آخر به خاطر افشای حقیقت اشک ریختید، به یاد داشته باشید که بعنوان متخصّص منابع انسانی مجموعهٔ خود، مسئولیت دارید تا با ایجاد سازوکارهای قانونی از حریم کارکنان حمایت کنید و اجازهٔ سوء استفاده را حتی به بلندپایهترین مقام سازمان خود ندهید.