در بخش اول این مقاله، هفت چالش منابع انسانی در سال ۲۰۲۳ به شرح زیر معرفی شدند:
۱- جذب استعدادهای برتر
۲- مدیریت تغییر
۳- تقویت و توسعه مهارت کارکنان در همگام شدن با تحولات دیجیتال و فناوری
۴- به کارگیری ابزارهای کارآمد دیجیتالی
۵- مدیریت تنوع
۶- عدم تعهد شغلی نیروهای کار
۷- حفظ و نگهداشت کارکنان
در این مقاله به معرفی سایر چالش‌های منابع انسانی در سال ۲۰۲۳ می‌پردازیم.
۸. توسعه رهبری
توسعه رهبری به استفاده از روش‌ها و فعالیت‌هایی اشاره دارد که به رشد و پیشرفت، شایستگی‌های رهبری، آماده‌سازی مدیران برای انجام وظایف، مهارت‌ها، توانایی و دانش و اطلاعات تخصصی و کلی مدیران و رهبران سازمان‌ها کمک می‌کند و اگر به‌درستی صورت گیرد، منجر به بهبود عملکرد مدیران در سازمان‌ها می‌شود.
توسعه رهبری مواردی همچون آموزش، مشاوره، ارزیابی عملکرد رهبران و مربیگری را در برمی‌گیرد.
برخی از مزیت‌های توسعه رهبری منابع انسانی به شرح زیر است:
۱- بهبود عملکرد تیم‌ها و بخش‌های مختلف سازمان
۲- تقویت انگیزش و رضایت شغلی کارکنان
۳- افرایش بهره‌وری
۴- توسعه فرصت‌های جدید تجاری
۹. جانشین پروری
جانشین‌پروری فرایندی است که افراد شایسته و با استعداد، شناسایی و انتخاب می‌شوند تا بتوانند به‌عنوان جایگزین رهبران و مدیران فعلی سازمان در آینده آماده شوند.
در شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی و خصوصی، کارمندان و مدیران بازنشسته می‌شوند و یا ممکن است به هر دلیلی ترفیع گرفته یا سازمان را ترک نمایند. در چنین شرایطی برنامه‌ریزی صحیح جانشین‌پروری کمک می‌کند که موقعیت‌ها و سمت‌های مدیریتی، توسط افراد شایسته و کاردان جایگزین شوند.
جانشین‌پروری حول محورهایی نظیر شناسایی نیازهای سازمانی، تشخیص استعدادهای داخلی سازمان، توسعه مهارت و تجربه عملی مدیران، ارزیابی عملکرد آنها، حمایت و پشتیبانی و.. می‌چرخد.
از مزیت‌های جانشین‌پروری می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
۱- آمادگی و حفاظت از سازمان در برابر تغییرات و شرایط غیرمنتظره
۲- کاهش هزینه‌های استخدام
۳- توسعه آموزش و رشد فردی و حرفه‌ای مدیران
۴- شناسایی استعدادهای داخلی سازمان
۱۰. جامعه‌پذیری (Onboarding)
موضوع جامعه‌پذیری امری بسیار ضروری و حیاتی برای شرکت‌هاست. آنبردینگ به جامعه‌پذیری سازمانی اشاره دارد که در آن یک کارمند تازه‌وارد به سازمان را مورد استقبال رسمی قرار می‌دهند. کارمندان جدید در این فرایند به سایر کارکنان و بخش‌های دیگر معرفی می‌شوند و این اقدام به آنها کمک می‌کند تا به طور هماهنگ و یکپارچه با سازمان و اعضای آن ادغام شوند. مواردی همچون فعالیت‌ها، مأموریت و چشم‌انداز، فرهنگ‌سازمانی و در حیطه جامعه‌پذیری قرار دارد.
جامعه‌پذیری معمولاً ماه‌ها حتی تا یک سال به طول می‌انجامد؛ اما اگر روند آنبردینگ به طور ایده‌آل و دقیق صورت گیرد، افراد تازه‌وارد در چند هفته اول ورود به سازمان، اعتمادبه‌نفس و احساس شایستگی بیشتری خواهند داشت.
۱۱. آموزش کارکنان جدید
همان‌طور که قبلاً اشاره شد، آموزش افراد تازه‌وارد به سازمان جزئی از فرایند جامعه‌پذیری در منابع انسانی محسوب می‌شود. این موضوع یکی از ۱۵ چالش منابع انسانی در سال ۲۰۲۳ است که باید با‌دقت و برنامه‌ریزی بیشتری انجام شود؛ بنابراین فردی که تازه به استخدام سازمان درآمده است با تدوین یک برنامه‌ریزی آموزشی منظم و مرتبط، تجربه موفقی در سازمان خواهد داشت، در غیر این صورت کارمند جدید برای درک و انجام وظایف خود با مسئله مواجه خواهد شد.
بسیار مهم است که مدیران روند آموزش کارکنان جدید را با نظارت بیشتری مدیریت کنند؛ زیرا در صورت اجرای غلط روند آموزشی، به‌سرعت کارمند موردنظر را از دست می‌دهند.
۱۲. مدیریت کارکنان از راه دور
با شیوع بیماری کووید ۱۹ یا همان کرونا در سراسر جهان، تغییرات زیادی نیز در ساختار سازمان‌ها و شرکت‌ها به وجود آمد. یکی از اصلی‌ترین تغییرات تأثیرگذار در این همه‌گیری، ترویج فرهنگ کار از راه دور است. در نتیجه این موضوع، بخشی از دغدغه‌های اصلی کارفرمایان و مدیران منابع انسانی در شرکت‌ها شده است. اگر آنها بتوانند اقدامات و برنامه‌های انعطاف‌پذیری را متناسب با کارکنان خود از راه دور تدوین و طراحی نمایند، استعدادهای برتر را جذب شرکت نموده که خود یک امتیاز محسوب می‌شود.
۱۳. مدیریت تجربه کارکنان
نیروهای انسانی در سازمان‌ها با بخش‌های مختلفی از حرفه و شغل خود مانند شرکت، همکاران، مشتریان، محیط کاری، مدیران و رؤسا سروکار دارند. این مقوله در منابع انسانی مدیریت تجربه کارکنان نام دارد.
تجربه کارکنان، نگرش و شناخت آنها را نسبت به شغل خود تعریف می‌کند و در بسیاری از موارد، علت رفتارهای درست یا نادرست آنها خواهد شد. مدیریت تجربه کارکنان رویکردی مطلوب برای ایجاد تجارب مثبت برای کارکنان است که بر رشد و توسعه شخصی و حرفه‌ای کارکنان متمرکز می‌شود.
شرکت‌هایی که به این موضوع اهمیت می‌دهند از مزایای زیر بهره‌مند خواهند شد:
۱- افزایش سود و کسب درآمد بیشتر
۲- افزایش رضایت مشتریان
۳- افزایش رضایت کارکنان
۱۴. ارزیابی اثربخشی منابع انسانی
منابع انسانی بخش‌های مختلفی دارد که اجرا و پیاده‌سازی آنها امری حیاتی برای رشد و پیشرفت یک سازمان به شمار می‌رود. بسیاری از شرکت‌ها به این موضوع واقف هستند، اما ارزیابی اثربخشی فعالیت‌های منابع انسانی یکی از مهم‌ترین چالش‌های منابع انسانی در سال ۲۰۲۳ است.
مدیران و رهبران در سازمان‌ها با چگونگی اندازه‌گیری اثربخشی عملکرد منابع انسانی، مسئله دارند. آنها به‌خوبی نمی‌دانند که عملکرد واحد HR به مؤثرترین شکل ممکن برای رشد و دستیابی به اهداف شرکت، بسیار سازنده است.
ارزیابی اثربخشی با تعریف شاخص‌هایی نظیر نرخ جابه‌جایی، مشارکت، ماندگاری، غیبت، درآمد و هزینه‌های آموزشی برای هر یک از کارکنان اندازه‌گیری می‌شود.
۱۵. جبران خدمات
پرداخت‌های پولی و غیرپولی مانند حقوق پایه، بیمه، پاداش و… که از طرف کارفرما به کارکنان ارائه می‌شود، جبران خدمات نام دارد و برای سازمان‌ها بسیار حائز اهمیت است، زیرا به حفظ و تقویت انگیزه و رضایت کارکنان کمک می‌کند.
جبران خدمات بر اساس عملکرد و اقدامات نیروی انسانی تعریف می‌شود و بخش منابع انسانی باید در طراحی بسته‌های جبران خدمات به‌دقت عمل نماید؛ بنابراین بهتر است که راهکارهای دیگری غیر از حقوق و دستمزد برای ایجاد انگیزه بیشتر در کارکنان، ارائه گردد.
کلام آخر
به طور کلی اگر فعالیت‌های واحد منابع انسانی در سازمان‌ها، به درستی انجام شود، روند رشد و پیشرفت سازمان به صورت چشمگیری افزایش می‌یابد. اما بسیاری از رهبران و مدیران اصلی کسب و کارها، نسب به مفاهیم منابع انسانی شناخت و آگاهی کافی ندارند، بنابراین همه ساله شاهد چالش‌های جدیدی در این حوزه هستیم که مسئولین در مدیریت و حل آنها حیران و سردرگم مانده‌اند.
